اجرای صیغه طلاق وچند نکته که باید به آن توجه داشت

در این مطلب به اجرای صیغه طلاق و نکات مربوط به آن می پردازیم.

توضیحی کوتاه:

این نوشته به مرور زمان کامل تر خواهد شد. تغییر قانون، صدور نظریات مشورتی و آرای وحدت رویه و … می توانند در آینده مکمّل و متمّم این نوشته باشند.

شرایط اجرای صیغه طلاق

ماده ۱۱۳۴ قانون مدنی مقرر می دارد:

«طلاق باید به صیغه‌ی طلاق و در حضور لااقل دو نفر مرد عادل که طلاق را بشنوند واقع گردد»

بنابراین اولاً : طلاق باید به صیغه طلاق واقع شود.

منظور از صیغه ی طلاق به کار بردن الفاظی است که صریح در طلاق باشد.

در فقه امامیه لازم می دانند که طلاق به صیغه عربی با الفاظی مانند (انت طالق) یا (فلانه طالق) واقع شود. لیکن درحقوق جدید از آنجا که لفظ عربی در هیچ یک از عقود و ایقاعات شرط نشده و خصوصیتی در الفاظ عربی نیست می توان گفت که به کار بردن جمله ی عربی ضرورت ندارد بلکه هر لفظی که به صراحت دلالت بر طلاق نماید کافی است هر چند که احتیاط در استعمال الفاظ عربی است.

بعضی از فقها نیز عربیّت را در صیغه طلاق شرط نمی دانند و بر آنند که طلاق به هر لفظی واقع می شود و روایتی هم در این مورد وارد شده بدین عبارت که:«کل طلاق بکل لسان فهو طلاق»

یعنی طلاق به هر زبانی که باشد طلاق است.

هر گاه شوهر نتواند صیغه ی طلاق را به کار برد باید بدین منظور وکیل بگیرد و در عمل نیز غالباً مرد برای اجرای صیغه طلاق به سردفتر وکالت می دهد.

ثانیاً: طلاق باید در حضور لااقل دو نفر مرد عادل که صیغه طلاق را بشنوند واقع گردد.

هر گاه هنگام اجرای صیغه طلاق، دو شاهدِ عادلِ مرد، که صیغه طلاق را بشنوند حاضر نباشند طلاق باطل و از درجه اعتبار ساقط است.

عدالت بنابر آنچه فقهای امامیه گفته اند ملکه ای است نفسانی که از ارتکاب گناهان بزرگ و اصرار بر گناهان کوچک و انجام دادن اعمال خلاف مروّت جلوگیری می کند. (مروّت عبارت است از اتّصاف به اموری که برحسب زمان و مکان و شئون شخص پسندیده است.) به تعبیر ساده تر عدالت ملکه ی انجام کارهای نیک و پرهیز از کارهای بد است.

عدالت به این معنی ضد فِسق و عادل ضد فاسق است.

قاعده ی مزبور که از فقه اسلامی گرفته شده است دارای این فایده است که اجرای صیغه طلاق را دشوار می کند.

درگذشته چه بسا افراد متدیّن به علت عدم دسترسی به دو شاهد عادل یا احتیاط در این باب از اجرای صیغه طلاق خود داری می کردند.

به علاوه حضور دو شاهد عادل به هنگام طلاق اثبات آن را در صورتی که در اصل وقوع آن اختلافی روی دهد و سندی در دست نباشد تسهیل می کند.

صیغه ی طلاق اگر چند بار هم تکرار شود مفید یک طلاق است و شخص نمی تواند در یک جلسه چند بار زنش را طلاق دهد. یعنی او را اصطلاحاً دو یا سه طلاقه کند.

بنابراین هرگاه مرد به زنش بگوید که تو را سه طلاقه کردم یک طلاق بیشتر محقق نخواهد شد و برای طلاق دیگر باید پس از بازگشت به زندگی زناشویی (از طریق رجوع یا ازدواج مجدد) مجدداً اقدام کند. یعنی از نو برای دریافت اجازه طلاق به دادگاه مراجعه کند و با تشریفات مقرر در قانون بار دیگر زنش را طلاق دهد.

وقوع یک طلاق در مورد مذکور موافق قول مشهور فقهای امامیه است و در تایید آن استدلال کرده اند به این که مقتضی برای تحقّق یک طلاق وجود دارد و تفسیر طلاق به عدد سه مانع وقوع یک طلاق نخواهد شد چون طلاق بدین صورت تاکید شده و یک طلاق ضمن سه طلاق موجود است و نیز یک طلاق با جمله (فلانه طالق) حاصل می شود و کلمه ثُلُثاً (سه بار) ملغی است. زیرا شرط درستی بیش از یک طلاق را که رجوع یا ازدواج مجدد می باشد فاقد است. به علاوه پاره ای روایات در این باره مورد استناد واقع شده است.

بعضی دیگر از فقها گفته اند : این گونه طلاق اصلاً باطل است و یک طلاق هم واقع نمی شود.

رزرو وقت مشاوره ۰۹۳۰۵۵۱۳۱۴۷