خانه حقوقی خانواده انحلال ازدواج قبل از نزدیکی و ۳ نکته مهم

انحلال ازدواج قبل از نزدیکی و ۳ نکته مهم

انحلال ازدواج قبل از نزدیکی و ۳ نکته مهم
انحلال ازدواج قبل از نزدیکی

اثر انحلال ازدواج قبل از نزدیکی

فروض مختلف:

اگر در عقد مَهر ذکر نشده یا عدم مهریه شرط شده باشد و قبل از تعیین مهریه و نزدیکی، نکاح منحل شود بر حسب اینکه علّت انحلال ،طلاق یا فسخ یا فوت باشد حکم مساله تفاوت خواهد کرد.

پس باید انحلال نکاح به علّت طلاق و انحلال به علت فسخ یا فوت را از نظر تاثیر در مهریه جداگانه بررسی کرد.

انحلاق ازدواج قبل از نزدیکی و تعیین مهریه (مهر المُتعه)

در صورت وقوع طلاق قبل از نزدیکی وتعیین مهر، زن مستحق مهرالمُتعه خواهد بود.

در این قسمت به انحلاق ازدواج قبل از نزدیکی و تعیین مهریه پرداخته ایم
انحلاق ازدواج قبل از نزدیکی

ماده ۱۰۹۳ قانون مدنی دراین خصوص مقرر می دارد: « هر گاه مهر در عقد ذکر نشده باشد و شوهر قبل از نزدیکی و تعیین مهر زن خود را طلاق دهد زن مستحق مهرالمُتعه است و اگربعد از آن طلاق دهد مستحق مَهرالمِثل خواهد بود»

مُتعه به چه معناست؟

مُتعه در لغت به معنی بهره مند شدن و لذّت بردن است.

اصطلاح مهرالمُتعه از آیه ۲۳۶ سوره بقره گرفته شده است.

مهر المتعه یا متعه دراصطلاح حقوقی مالی است که شوهر در صورت وقوع طلاق قبل از نزدیکی وتعیین مهر به تناسب وضع اقتصادی خود به زن میدهد. برابر ماده ۱۰۹۴ قانون مدنی:

« برای تعیین مهرالمتعه حال مرد از حیث غنا و فقر ملاحظه می‌شود»

بنا بر این در مهرالمتعه برخلاف مهرالمثل وضع و حال زن ملاک عمل نیست بلکه وضعیت مالی شوهردرنظرگرفته می شود.

به این نحو که شوهر بر حسب ثروت و در آ‌مد خود چیزی از قبیل دستبند،ساعت ،گوشواره،یا مقداری پول به زن میدهد و در صورت بروز اختلاف هم  دادرس با رجوع به عرف ، میزان میزان مهر المتعه را تعیین خواهد کرد و حدّاقل و اکثری در قانون برای آن پیش بینی نشده است.

تعیین مهرالمتعه بر  اساس وضع مالی شوهر قول مشهور فقهای امامیه است.

 قول دیگر این است که در مهر المتعه مانند مهر المثل وضع زن باید ملاک قرار گیرد. شافعی از این نظر جانبداری کرده است.

نظریه سوم در این خصوص آن است که هم حال زن و هم حال مرد درتعیین مهرالمتعه باید مدّ نظر قرار گیرد.

در هر صورت قانون مدنی از قول مشهور فقهای امامیّه تبعیت کرده است.

استحقاق زن به دریافت مهرالمتعه و تکلیف شوهر به پرداخت آن درمورد مذکور مبتنی بر کتاب و سنّت و اجماع فقهای امامیه است.

امّا بعضی از فقهای عامّه مانند مالک آن را مستحب می دانند.

فسخ یا فوت قبل از نزدیکی و تعیین مهر

هرگاه  قبل از نزدیکی وتعیین مهر، نکاح به علت فسخ یا فوت یکی از زوجین منحل شود، زن مستحق هیچ گونه مهری نخواهد بود.زیرا بنا به فرض نه ضمن عقد مهری معین شده و نه پس از آن و استحقاق مهرالمثل هم منوط به نزدیکی است که انجام نشده است.

در این قسمت به فسخ یا فوت قبل از نزدیکی و تعیین مهر پرداخته شده است
انحلال ازدواج قبل از نزدیکی

مهر المتعه نیز که یک امر استثنایی و مخصوص مورد طلاق است.

قابل تعمیم به مورد فسخ و فوت نمی باشد. به علاوه این قول، اجماعی فقهای امامیه است.

از ماده ۱۱۰۱ قانون مدنی هم می توان آنرا استنباط کرد:

ماده ۱۱۰۱ قانون مدنی:

«هر گاه عقدنکاح قبل از نزدیکی به جهتی فسخ شود زن حق مهر ندارد مگر در صورتی که موجب فسخ، عِنَن باشد که در این صورت با وجود فسخ نکاح، زن مستحق نصفِ مهر است»

پس درصورت فسخ نکاح و فوت قبل از نزدیکی و تعیین مهر زن حق مهر ندارد.

اثر انحلال ازدواج بعد از نزدیکی

استحقاق مهرالمثل:

اگر مهر در عقد ذکر نشده باشد یا عدم مهر شرط شده باشد وقبل از تعیین مهر نزدیکی واقع شود زن مستحق مهرالمثل خواهد بود و اگر قبل از تادیه مهر نکاح منحل شود لطمه ای به حق زن وارد نخواهد شد و او می تواند حتی بعد از انحلال نکاح حق خود را مطالبه کند  و چنانچه انحلال نکاح به علّت فوت زن باشد حق زن به ورثه او منتقل می شود.

زیرا با وقوع نزدیکی زن استحقاق مهر المثل پیدا کرده و موجبی برای سقوط حق او نیست و اصل هم  بقاء حق است. در این حکم فرقی نمی کند که علت انحلال نکاح طلاق یا فسخ یا فوت باشد.

این قول مورد اتفاق فقهای امامیه است. ماده ۱۰۹۳ قانون مدنی در مورد طلاق هم به آن تصریح کرده است.

« هر گاه مهر در عقد ذکر نشده باشد و شوهر قبل از نزدیکی و تعیین مهر زن خود را طلاق دهد زن مستحق مهرالمتعه است و اگربعد از آن طلاق دهد مستحق مهرالمثل خواهد بود»

ماده ۱۱۰۱ قانون مدنی  نیز در مورد فسخ آن را تایید می نماید.

درمورد فوت نیز طبق قواعد عمومی نمی توان دربقاء حق زن نسبت به مهر المثل شک کرد.

ماده ۱۱۰۱  قانون مدنی :

« هر گاه عقد نکاح قبل از نزدیکی به جهتی فسخ شود زن حق مهر ندارد مگر در صورتی که موجب فسخ، عِنَن باشد که در این صورت با وجود فسخ نکاح، زن مستحق نصفِ مهر است»

منبع: کتاب مختصر حقوق خانواده دکتر حسین صفایی 

ارسال یک پاسخ

لطفا دیدگاه خود را وارد کنید!
لطفا نام خود را در اینجا وارد کنید
این سایت توسط reCAPTCHA و گوگل محافظت می‌شود حریم خصوصی و شرایط استفاده از خدمات اعمال.

The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.

اطلاعات تماس

  • آدرس دفتر اراک: بلوار شهید جهان پناه، ساختمان آسا، طبقه ۱۱
  • تلفن: ۰۹۳۰۵۵۱۳۱۴۷
  • پست الکترونیک: ahmadbanijamali.lawyer@gmail.com

مکان نما

رفتن به نوار ابزار