تاریخ نظریه : ۱۳۹۹/۰۹/۱۸
شماره نظریه : ۷/۹۹/۱۲۹۲
استعلام :
۱- کیفیت تشدید مجازات در جرایم متعدد مختلف در قانون کاهش مجازات حبس مشخص شده ولی در جرایم متعدد غیر مختلف به درستی کیفیت آن مشخص نشده؟ ۲- در تعدد جرم اعم از درجات ۷ و ۸ و غیر آن‌ها اگر مجازات همه آن‌ها در قانون یکی باشد و دادگاه نیز برای همه آن‌ها یک نوع مجازات تعیین کند و اشد و اخفی در کار نباشد، آیا در مقام اجرا یکی از آن‌ها باید اجرا شود یا همه آن‌ها و در این صورت فرقی بین درجات جرم هست؟
پاسخ :
۱- هرگاه جرایم ارتکابی مختلف نباشد، صرف‌نظر از تعداد آن‌ها (کمتر از سه جرم یا بیشتر) مطابق بند «الف» ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی اصلاحی ۱۳۹۹ فقط یک مجازات تعیین می‌شود و دادگاه الزامی به تشدید مجازات ندارد و مخیر است حسب مورد، مطابق ضوابط مقرر در بندهای «ب» و «پ» ماده مذکور مجازات را تشدید کند.
۲- در فرض تعدد جرایم ارتکابی مختلف که همگی از یک درجه (مثلاً همه جرایم ارتکابی از درجه ۷ یا ۸ و یا غیر آن‌ها..) باشد، دادگاه مجازات هر یک از جرایم ارتکابی را مطابق ضوابط مقرر در بندهای «ب» و «پ» ماده ۱۳۴ اصلاحی (۱۳۹۹/۰۲/۲۳) تعیین می‌کند و چون مطابق بند «ث» ماده مذکور فقط مجازات اشد مندرج در دادنامه قابل اجرا است، لذا مجازات‌های تعیین‌شده در دادنامه با عنایت به شاخص‌های مقرر در ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ و تبصره‌های آن با هم مورد مقایسه قرار می‌گیرند تا مجازات اشد مشخص گردد و چنانچه همه مجازات‌های تعیین‌شده در دادنامه از نظر نوع، میزان و آثار یکسان باشد، موضوع «مجازات اشد» در این حالت منتفی است و یکی از مجازات‌ها به مرحله اجرا در‌می‌آید.