مجموعه قوانین ◄ قانون مدنی ◄جلد اول – در اموال ◄کتاب دوم – در اسباب تملک ◄قسمت دوم – در عقود و معاملات و الزامات ◄باب سوم – در عقود معینه مختلفه ◄ فصل هفتم – در جعاله
فصل هفتم – در جعاله
جُعاله عبارت است از التزام شخصی به اداء اُجرت معلوم در مقابل عملی اعم از اینکه طرف معین باشد یا غیر معین.
در جُعاله ملتزم را جاعل و طرف را عامل و اُجرَت را جُعل می گویند.
در جُعاله معلوم بودن اُجرَت مِن جمیع‌الجهات لازم نیست بنا بر این اگر کسی ملتزم شود که هر کس گم شده او را پیدا کند حِصّه مشاع معینی از آن، مال او خواهد بود، جُعاله صحیح است.
در جُعاله گذشته از عدم لزوم تعیین عامل ممکن است عمل هم مردد و کیفیات آن نامعلوم باشد.
جُعاله تعهُّدی است جائز و مادامی که عمل به اتمام نرسیده است هر یک از طرفین می توانند رجوع کنند ولی اگر جاعل در اثناء عمل رجوع نماید باید اُجرَت‌المِثل عمل عامل را بدهد.
هر گاه در جعاله عمل دارای اجزاء متعدد بوده و هر یک از اجزاء مقصود بالاصاله جاعل بوده باشد و جعاله فسخ گردد عامل از اجرت‌المسمی به نسبت عملی که کرده است مستحق خواهد بود اعم از این که فسخ از طرف جاعل باشد یا از طرف خود عامل.
عامل وقتی مستحقّ جُعل می گردد که متعلق جُعاله را تسلیم کرده یا انجام داده باشد.
اگر عاملین متعدد به شرکت هم عمل را انجام دهند هر یک به نسبت مقدار عمل خود مستحقّ جُعل می گردد.
مالی که جُعاله برای آن واقع شده است از وقتی که به دست عامل می رسد تا به جاعل رد کند در دست او امانت است.
جُعاله بر عمل نامشروع و یا بر عمل غیرعقلائی باطل است.
منبع: روزنامه رسمی جمهوری اسلامی