مجموعه قوانین ◄ قانون مدنی ◄جلد اول – در اموال ◄کتاب دوم – در اسباب تملک ◄قسمت چهارم – در وصایا و ارث ◄ باب دوم – در ارث ◄ فصل پنجم – در فرض و صاحبان فرض
فصل پنجم – در فرض و صاحبان فرض
وراث بعضی به فرض بعضی به قرابت و بعضی گاه به فرض و گاهی به قرابت ارث می برند.
صاحبان فرض اشخاصی هستند که سهم آنان از ترکه معین است و صاحبان قرابت کسانی هستند که سهم آن ها معین نیست.
سهام معینه که فرض نامیده می شود عبارت است از نصف، ربع، ثمن، دو ثلث، ثلث و سدس ترکه.
اشخاصی که به فرض ارث می برند عبارتند از مادر و زوج و زوجه.
اشخاصی که گاهی به فرض و گاهی به قرابت ارث می برند عبارتند از پدر، دختر و دخترها، خواهر و خواهرهای ابی یا ابوینی و کلاله‌امی.
وراث دیگر به غیر از مذکورین در دو ماده فوق فقط به قرابت ارث می برند.
فرض سه وارث نصف ترکه است:
۱) شوهر در صورت نبودن اولاد برای متوفاة اگر چه از شوهر دیگر باشد.
۲) دختر اگر فرزند منحصر باشد.
۳) خواهر ابوینی یا ابی تنها در صورتی که منحصر به فرد باشد.
فرض دو وارث ربع ترکه است:
۱) شوهر در صورت فوت زن با داشتن اولاد.
۲) زوجه یا زوجه‌ها در صورت فوت شوهر بدون اولاد.
ثمن فریضه زوجه یا زوجه‌ها است در صورت فوت شوهر با داشتن اولاد.
فرض دو وارث دو ثلث ترکه است:
۱) دو دختر و بیشتر در صورت نبودن اولاد ذکور.
۲) دو خواهر و بیشتر ابوینی یا ابی تنها با نبودن برادر.
فرض دو وارث ثلث ترکه است:
۱) مادر متوفی در صورتی که میت اولاد و اخوه نداشته باشد.
۲) کلاله امی در صورتی که بیش از یکی باشد.
فرض سه وارث سدس ترکه است پدر و مادر و کلاله امی اگر تنها باشد.
از ترکه میت هر صاحب فرض حصه خود را می برد و بقیه به صاحبان قرابت می رسد و اگر صاحب قرابتی در آن طبقه مساوی با صاحب فرض در درجه نباشد باقی به صاحب فرض رد می شود مگر در مورد زوج و زوجه که به آن ها رد نمی شود لیکن اگر برای متوفی وارث بغیر از زوج نباشد زائد از فریضه به او رد می شود.
منبع: روزنامه رسمی جمهوری اسلامی