ماده ۱۵۳ قانون آیین دادرسی کیفری

ماده ۱۵۳ قانون آیین دادرسی کیفری

مقامات و مأموران وزارتخانه‏ ها، سازمان‌ها، مؤسسات دولتی، شرکت‌های دولتی، مؤسسات یا نهادهای عمومی غیردولتی و نهادها و شرکت‌های وابسته به آنها، سازمان‌های نظامی و انتظامی، بانک‌ها و مؤسسات مالی و اعتباری، دفاتر اسناد رسمی و دستگاه‌هایی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام است مکلفند اسباب، ادلّه و اطلاعات راجع به جرم و آن قسمت از اوراق و اسناد و دفاتری را که مراجعه به آنها برای تحقیق امر کیفری لازم است، به درخواست مرجع قضایی در دسترس آنان قرار دهند، مگر در مورد اسناد سرّی و به‌ کلی سرّی که این درخواست باید با موافقت رییس قوه قضاییه باشد. متخلف از این ماده، در صورتی‌ که عمل وی برای خلاصی متهم از محاکمه و محکومیت نباشد، حسب مورد به انفصال موقت از خدمات دولتی یا عمومی از سه‌ ماه تا یک‌ سال محکوم می‌شود.

تبصره – در خصوص اسناد سری و به‌ کلی سری مربوط به نیروهای مسلح، رییس قوه قضاییه می‌تواند اختیار خود را به رییس سازمان قضایی نیروهای مسلح تفویض کند.

توضیحی کوتاه:

۱- موسسات و شرکت های خصوصی از شمول مقررات مندرج در ماده ۱۵۳ قانون آیین دادرسی کیفری خارج هستند و ضمانت اجرای کیفری این ماده هم شامل آنها نمی شود.

۲- با توجه به آیین نامه طرز نگاهداری اسناد سری و محرمانه دولتی و طبقه بندی و نحوه مشخص نمودن نوع اسناد و اطلاعات مصوب ۵۴/۱۰/۱، اسناد به کلی سری اسنادی است که افشای غیر مجاز آن ها به اساس حکومت و مبانی دولت ضرر جبران ناپذیری برساند و اسناد سری اسنادی است که افشای غیر مجاز آن ها منافع عمومی و امنیت ملی را دچار مخاطره کند.

۳- ضمانت اجرای کیفری متخلف از ماده فوق، در صورتی که عمل وی برای خلاصی متهم از محاکمه و محکومیت باشد، طبق ماده ۵۵۴ قانون مجازات اسلامی ۷۵ درج شده است که مقرر می دارد: «هر کس از وقوع جرمی مطلع شده و برای خلاصی مجرم از محاکمه و محکومیت مساعدت کند، از قبیل این که برای او منزل تهیه کند یا ادله جرم را مخفی نماید یا برای تبرئه مجرم ادله جعلی ابراز کند، حسب مورد به یک تا سه سال حبس محکوم خواهد شد. تبصره_ در موارد مذکور در ماده ۵۵۳ و این ماده، در صورتی که مرتکب از اقارب درجه اول متهم باشد، مقدار مجازات در هر مورد، از نصف حداکثر تعیین شده بیشتر نخواهد بود.»

این نوشته به مرور زمان کامل تر خواهد شد. تغییر قانون، صدور نظریات مشورتی و آرای وحدت رویه و … می توانند در آینده مکمّل و متمّم این نوشته باشند.