توضیحی کوتاه:
این نوشته به مرور زمان کامل تر خواهد شد. تغییر قانون، صدور نظریات مشورتی و آرای وحدت رویه و … می توانند در آینده مکمّل و متمّم این نوشته باشند.
ماده ۳
مراجع قضایی باید با بیطرفی و استقلال کامل به اتهام انتسابی به اشخاص در کوتاهترین مهلت ممکن، رسیدگی و تصمیم مقتضی اتخاذ نمایند و از هر اقدامی که باعث ایجاد اختلال یا طولانی شدن فرآیند دادرسیِ کیفری میشود، جلوگیری کنند.
توضیحات ماده ۳ قانون آیین دادرسی کیفری
- یکی از ویژگی های بنیادین دادرسی کیفری را می توان سرعت رسیدگی دانست که دراین ماده قانون گذار از آن با عنوان رسیدگی و تصمیم گیری در «کوتاه ترین مهلت ممکن» یاد کرده است. بی طرفی و استقلال مرجع قضایی نیز دو وصف دیگری هستند که انتظار می رود در تمام رسیدگی های قضایی اعم از حقوقی و کیفری رعایت شوند.
- بی طرفی به این معناست که مقام رسیدگی کننده بدون هیچ نوع پیش داوری و سائقه یا سابقه ذهنی اعم از مثبت یا منفی به یکی از طرفین دعوا، به موضوع آنها رسیدگی کند. چنین امری اگر چه بسیار دشوار می نماید اما به هر حال مقام رسیدگی کننده تا حد امکان باید از جانبداری و تمایل یک جانبه یا به عکس موضع گیری خصمانه نسبت به یکی از طرفین دعوا خودداری کند.
- استقلال مقام قضایی به این معناست که مقام رسیدگی کننده در برابر نفوذ و توصیه مقامات بالادستی یا ذی نفوذ اراده قضایی خود را حفظ کند. اصل ۱۶۴ قانون اساسی نیز مویّد این موضوع است.