شماره ۸۱۶/۹۲/۷ مورخه ۱/۵/۹۲
سوال:
با توجه به مفاد ماده ۱۱۷۰ قانون مدنی چنانچه زوجه به دیگری شوهرکند (به شکل موقت و یا دائم) و سپس نکاح موقت بذل مدت شود و نکاح دائم فتح گردد آیا حضانت فرزندی که بر عهده زوجه بود در مدت حضانت سلب می گردد؟
و چنانچه فرزند شیرخوار باشد چه وضعیتی پیش می آید؟ و آیا ازدواج و نکاح مندرج در ماده مزبور اطلاق دارد یعنی شامل نکاح دائم و موقت می شود؟ و در این موارد با توجه به قانون میتوان به فتاوای علمای اعلام ومراجع محترم وبزرگوار تقلید رجوع نمود.
۲- چنانچه هر یک از زوجین که طفل جهت حفاظت به او سپرده شده در موقع مطالبه جهت ملاقات مثلا ۲۴ ساعت از این امر امتناع نماید آیا این موضوع جنبه جزائی دارد و از مصادیق ماده ۶۳۲ قانون مجازات اسلامی تلقی می گرد یا خیر؟ و به فرض که جنبه جزائی داشته باشد و یا حقوق باشد دادگاه خانواده صلاحیت رسیدگی دارند و یا دادگاه جزائی؟
پاسخ:
اولاً- با توجه به اطلاق ماده ۱۱۷۰قانون مدنی، ازدواج موقت هم مانند ازدواج دائم موجب سلب حضانت مادر می باشد واین ماده نسخ نشده است ولی درصورتی که دادگاه تشخیص دهد که مصلحت طفل اقتضاء دارد که حضانتش به مادر سپرده شود، با توجه به مواد۴۰به بعد قانون حمایت خانواده مصوب ۱/۱۲/۹۱میتواند حضانت را به مادر طفل بدهد وسلب حق حضانت موضوع ماده ۱۱۷۰قانون مدنی، به معنی منع حضانت وسلب صلاحیت مادر نیست وبا وجود صراحت قانون، موردی برای رجوع به فتوی نیست.
ثانیاً- مطابق ماده ۵۴قانون حمایت خانواده مصوب ۱/۱۲/۹۱، هرگاه مسئول حضانت از انجام تکالیف مقرر خودداری کند یا مانع ملاقات طفل با اشخاص ذی حق شود به مجازات مقرر در ماده مذکور محکوم می شود واین مورد از شمول ماده ۶۳۲قانون مجازات اسلامی تعزیرات، خارج است ورسیدگی به آنچه که درقانون حمایت خانواده مصوب۱/۱۲/۹۱ذکر شده به اعتقاد این کمیسیون در صلاحیت دادگاه خانواده است