توضیحی کوتاه:
این نوشته به مرور زمان کامل تر خواهد شد. تغییر قانون، صدور نظریات مشورتی و آرای وحدت رویه و … می توانند در آینده مکمّل و متمّم این نوشته باشند.
حقوق خوانده «تا پایان اولین جلسه دادرسی»
- ایرادات
ماده ۸۴ قانون آیین دادرسی مدنی خوانده را مختار می نماید که در موارد پیش بینی شده در این ماده ضمن پاسخ به ماهیت دعوا ایراد نماید. ماده ۸۷ قانون آیین دادرسی مدنی آخرین مهلت طرح ایرادات را تا پایان اولین جلسه دادرسی تعیین نموده و ضمانت اجرای آن نیز در ماده ۹۰ قانون آیین دادرسی مدنی آمده است.
ایراد معروف به تامین دعوای واهی که در مواد ۱۰۹ و ۱۱۰ قانون آیین دادرسی مدنی پیش بینی شده، اگر چه مهلتی برای آن تعیین نشده است، اما به قرینه ماده ۱۴۴ باید تا پایان اولین جلسه دادرسی مطرح شود. در حقیقت در ماده ۲۲۵ مکرر قانون قدیم آیین دادرسی مدنی نیز، مهلت طرح این ایراد پیش بینی نشده بود، اما رویه دادگاه ها ایراد مزبور را تا پایان اولین جلسه دادرسی تجویز می کردند.
- طرح دعوای متقابل
خوانده می تواند در مقابل ادعای خواهان اقامه دعوا نماید. چنین دعوایی تحت شرایطی که در ماده ۱۴۱ قانون آیین دادرس مدنی پیش بینی شده است، دعوای متقابل نامیده می شود. قانونگذار مهلت تقدیم دادخواست دعوای متقابل را تا پایان اولین جلسه دادرسی تعیین نموده است. بنابراین اگر چه خوانده تکلیفی به اقامه دعوای متقابل ندارد، اما در صورت تمایل به طرح چنین دفاعی، باید تا پایان اولین جلسه دادرسی به تقدیم دادخواست اقدام کند.
- جلب شخص ثالث
خوانده نیز در صورت تمایل به جلب شخص ثالث، مکلف است جهات و دلایل خود را تا پایان جلسه اول دادرسی اظهار کرده و ظرف سه روز پس از جلسه مزبور، دادخواست جلب ثالث را تقدیم دادگاه نماید، چه دعوا در مرحله نخستین یا تجدیدنظر باشد، اما خوانده چنانچه به موجب حکم غیابی محکوم شده باشد، در صورت تمایل به جلب ثالث باید دادخواست جلب ثالث را همراه با دادخواست واخواهی تقدیم نماید.
حقوق خوانده «تا اولین جلسه دادرسی»
- اعتراض به بهای خواسته
به موجب بند ۴ ماده ۶۲ قانون آیین دادرسی مدنی، در دعاوی راجع به اموال غیر پول، بهای خواسته مبلغی است که خواهان در دادخواست معین می کند. در عین حال نصّ مزبور به خوانده اختیار داده که به بهای مزبور ایراد و اعتراض نماید. چنانچه خوانده مایل باشد به بهای خواسته اعتراض نماید، باید ایراد و اعتراض خود را تا اولین جلسه دادرسی مطرح کند.
- تعرض به اصالت اسناد خواهان
خوانده می تواند نسبت به اسنادی که خواهان پیوست دادخواست تقدیم نموده، حسب مورد اظهار تردید، انکار یا ادعای جعل نماید. تعرضّات مزبور به اصالت اسناد نیز باید حتی الامکان تا اولین جلسه دادرسی به مفهومی که گفته شد به عمل آید.
