دلالت چیست؟

دلالت چیست؟
دلالت چیست

دلالت چیست؟

 

توضیحی کوتاه:

این نوشته به مرور زمان کامل تر خواهد شد. تغییر قانون، صدور نظریات مشورتی و آرای وحدت رویه و … می توانند در آینده مکمّل و متمّم این نوشته باشند.

علم در لغت به معنای دانستن است و دلالت در لغت به معنای دانستن می باشد. بنابر این دلالت یعنی از علم به امری، علم به امر دیگری پیدا کنیم. به بیان دیگر دلالت یعنی از دانستن یک امر، امر دیگری را بفهمیم. در این تعریف دو امر وجود دارد.

به امر اول دال و به امر دوم مدلول می گویند. دال اسم فاعل و به معنای دلالت کننده می باشد. مدلول هم اسم مفعول و به معنای دلالت شونده است. بنابراین در تعریف دلالت می توان گفت از علم به دال،  علم به مدلول پیدا می کنیم.

اقسام دلالت

دلالت بر سه قسم است.

  1. دلالت ذاتی
  2. دلالت طبعی
  3. دلالت وضعی
  1. دلالت ذاتی یا عقلی

دلالت ذاتی یعنی دال همیشه بر مدلول دلالت می کند. به دیگر سخن در دلالت ذاتی همیشه از دال به مدلول می رسیم. مثال دلالت ذاتی ، دود بر آتش است. زیرا همواره از دود پی به آتش می بریم.

مثال دیگردلالت ذاتی ، دلالت جای پا بر رونده است، زیرا همواره از جای پا، پی به رونده می بریم. به دیگر سخن زمانی که جای پا مشاهده می شود به حکم عقل پی می بریم انسانی از آن جا عبور کرده است.

دلالت طبعی

  1. دلالت طبعی یعنی دال معمولا بر مدلول دلالت می کند. به دیگر سخن در دلالت طبعی معمولا از دال به مدلول می رسیم. البته در این نوع دلالت ممکن است از دال پی به مدلول نبریم. مثال هایی که علماء برای دلالت طبعی بیان می کنند علایم بدن است. چنان که هر گاه شخصی چهره اش سرخ شود معمولا دلالت بر این می کند که یا عصبانی شده یا خجالت کشیده است. ولی ممکن است این گونه هم نباشد و سرخی چهره در اثر گرما باشد.

مثال دیگر دلالت طبعی این است که رنگ پریدگی معمولا دلالت بر ترس دارد ولی ممکن است این گونه نباشد مثلا ناشی از بیماری باشد.

تفاوت دلالت ذاتی و دلالت طبعی در این است که در دلالت ذاتی همیشه دال بر مدلول دلالت می کند ولی در دلالت طبعی دال معمولا بر مدلول دلالت می نماید.

  1. دلالت وضعی یا جعلی یا قراردادی

 

دلالت وضعی یعنی عده ای دال را قرار داده اند تا بر مدلول دلالت کند. اگر این عده چنین نمی کردند دال هرگز بر مدلول دلالت نمی کرد. جعل در دلالت جعلی به معنای قرار دادن است. دلالت وضعی بر دو قسم است:

  1. دلالت وضعی غیر لفظی (مانند علایم راهنمایی ورانندگی)
  2. دلالت وضعی لفظی( مانند دلالت یک لفظ بر معنا)

مبنع: کتاب درس هایی از اصول فقه تالیف دکتر محمد حسین شهبازی با پاره ای تغییرات

ارسال یک پاسخ

لطفا دیدگاه خود را وارد کنید!
لطفا نام خود را در اینجا وارد کنید
این سایت توسط reCAPTCHA و گوگل محافظت می‌شود حریم خصوصی و شرایط استفاده از خدمات اعمال.

The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.

اطلاعات تماس

  • آدرس دفتر اراک: بلوار شهید جهان پناه، ساختمان آسا، طبقه ۱۱
  • تلفن: ۰۹۳۰۵۵۱۳۱۴۷
  • پست الکترونیک: ahmadbanijamali.lawyer@gmail.com

مکان نما

رفتن به نوار ابزار