ماده ۴۴۹ قانون مدنی

۱- مطابق نظریه مشورتی شماره ۱۸۷۰/۹۶/۷ مورخه ۱۳۹۶/۰۸/۱۵ اثر فسخ با اعمال حق فسخ از طرف صاحب حق فسخ محقق می شود و اعلام آن به طرف مقابل، تأثیری در این امر ندارد؛ هرچند برای جلوگیری از تبعات منفی آن، اقتضاء دارد مراتب فسخ به طرف مقابل اعلام شود. ماده ۴۴۹ و ماده ۴۵۱ قانون مدنی مؤید این معنی است.

۲- بر اساس نظریه مشورتی شماره ۷/۹۷/۲۷۴۹ فسخ عمل حقوقی و از جمله ایقاعات است، با ابزار اراده انشایی از سوی دارنده حق فسخ، قرارداد از بین می رود و حکم دادگاه مبنی بر فسخ قرارداد نیز صرفاً تایید کننده فسخ اعمال شده است. بنابراین انصراف محکوم له از فسخ تأثیری نخواهد داشت. البته لازم به یادآوری است که حکم دادگاه مبنی بر تأیید فسخ قرارداد از جمله احکام اعلامی است و عملیات اجرایی خاصی برای آن متصور نیست.

۳- مطابق نظریه مشورتی شماره ۷/۹۷/۳۲۸۵ فسخ عقد فقط به اراده صاحب حق، انشا و به طرف مقابل اعلام می شود، لذا اعلام فسخ به طرف مقابل منحصر به ارسال اظهارنامه نیست و به هر طریق دیگری که فسخ به طرف دیگر اعلام گردد، فاقد اشکال قانونی است، زیرا آن چه که موضوعیت دارد اطلاع طرف مقابل از اعلام فسخ می باشد و اظهارنامه یکی از وسایل این اعلام می باشد و صرفاً طریقیت دارد.

۴- طرح دعوا با عنوان اعلام فسخ معامله اصولاً با قرار عدم استماع مواجه می شود. چرا که صرف اعلام به مشروط علیه برای تحقق فسخ، کافی است. طرح چنین دعوایی تحت عنوان تایید فسخ معامله و امثال آن نیز به صورت ابتدایی فاقد جنبه ترافعی است، مگر این که مقدمه طرح دعوای دیگری مثل استرداد ثمن یا ابطال سند و امثال آن باشد. (+)