توضیحی کوتاه:
این نوشته به مرور زمان کامل تر خواهد شد. تغییر قانون، صدور نظریات مشورتی و آرای وحدت رویه و … می توانند در آینده مکمّل و متمّم این نوشته باشند.
قبل از شروع بحث لازم است توضیح دهم که اگر مایلید در خصوص اصل موضوع طلاق توافقی اطلاعات بیشتری به دست آورید می توانید به مقاله تخصصی اینجانب در لینک روبرو مراجعه نمایید.(طلاق توافقی)
در هر صورت در این مقاله تلاش می کنیم صرفاً به موضوع پشیمانی از طلاق توافقی بپردازیم.
مقدمه:
اصولا آدمی موجودی است که به دلیل برخورداری از نیروی عقل و اندیشه و همچنین به دلیل اینکه دائماً با مسئله تصمیم گیری دست به گریبان است طبیعی است که در پاره ای از رفتار های خود تجدید نظر کند.
در این بازبینی و تجدید نظر چه بسا متوجه شود که برخی از رفتارهای او مطابق منطق و عقل سلیم انجام نشده است.
مسئله پشیمانی در مسایل حقوقی بسیار شایع است.
به این صورت که شخصی یک عمل حقوقی اعم از خرید یا فروش یا اجاره و… را انجام می دهد و پس از مدتی از کار خود پشیمان می شود.
این موضوع در مسایل خانوادگی هم بسیار اتفاق می افتد.
اصولا فضای خانواده و زندگی مشترک آبستن حوادث بسیار است.
زن یا شوهر در بسیاری از موارد نمی توانند رفتار درستی در مقابل واکنش های طرف دیگر اتخاذ کنند و این مسئله منجر به اختلاف و در نهایت موجب انحلال و به هم خوردن رابطه زناشویی می شود.
بسیاری از این اختلافات و درگیری ها به دلیل تصمیم های آنی و لحظه ای است. یعنی در زمانی که شخص خسته و عصبی است، در یک حالت غیر متعادل رفتاری را انجام می دهد که احتمالاً لحظاتی بعد متوجه می شود که اصطلاحا تند رفته است.
اما موضوع مقاله ما منحصراً به پشیمانی بعد از طلاق توافقی اختصاص دارد. یعنی در مرحله ای که طرفین تصمیم قاطع خود را گرفته اند و حتی دادگاه هم رای به انحلال رابطه آنها داده است.
همچنین موضوع دیگری که در بحث پشیمانی بعد از طلاق توافقی مطرح می شود این است که در یک رابطه دو طرفه مثل ازدواج پشیمانی ممکن است از طرف یکی از زوجین یا هر دوی آنها اتفاق بیفتد. به این صورت که ما ممکن است با مسئله پشیمانی زوجه از طلاق توافقی مواجه شویم یا اینکه پشیمانی زوج از طلاق توافقی مورد بحث ما باشد.
پشیمانی زوج از طلاق توافقی
اصولا پس از این که زن و مرد تصمیم قاطع خود را برای طلاق توافقی می گیرند پس از مراحل مشاوره مبادرت به ثبت دادخواست طلاق توافقی می کنند. دادگاه پس از بررسی موضوع بر اساس ماده ۲۴ قانون حمایت خانواده مبادرت به صدور گواهی عدم امکان سازش می کند.
ماده ۲۴ قانون حمایت خانواده:
« ثبت طلاق و سایر موارد انحلال نکاح و نیز اعلام بطلان نکاح یا طلاق در دفاتر رسمی ازدواج و طلاق حسب مورد پس از صدور گواهی عدم امکان سازش یا حکم مربوط از سوی دادگاه مجاز است»
این گواهی برابر ماده ۳۴ همان قانون سه ماه اعتبار دارد. به عبارتی گواهی صادر شده از طرف دادگاه خانواده به این معنی است که طرفین اهل سازش نیستند و می توانند به دفتر طلاق مراجعه کنند و صیغه طلاق را در دفتر خانه جاری کنند.
ماده ۳۴ قانون حمایت خانواده مصوب سال ۱۳۹۱:
«مدت اعتبار گواهی عدم امکان سازش برای تسلیم به دفتر رسمی ازدواج و طلاق سه ماه پس از تاریخ ابلاغ رأی قطعی یا قطعی شدن رأی است. چنانچه گواهی مذکور ظرف این مهلت تسلیم نشود یا طرفی که آن را به دفترخانه رسمی طلاق تسلیم کرده است ظرف سه ماه از تاریخ تسلیم در دفترخانه حاضر نشود یا مدارک لازم را ارائه نکند، گواهی صادرشده از درجه اعتبار ساقط است.
تبصره ـ هرگـاه گواهی عـدم امکان سازش صادرشده بر اساس توافق زوجین به حکم قانون از درجه اعتبار ساقط شود کلیه توافقاتی که گواهی مذکور بر مبنای آن صادر شده است ملغی می گردد»
نکته بسیار مهمی که بعضی اوقات مشاهده می شود این است که پس از صدور رای توسط دادگاه مبنی بر عدم امکان سازش زوجین، مرد به دفتر خانه مراجعه نمی کند.
در این حالت باید دید که آیا می توان مرد را بر اساس رای صادر شده از طرف دادگاه مجبور به حضور در دفتر خانه کرد یا اینکه نماینده ای از طرف دادگاه به دفترخانه مراجعه کند و صیغه طلاق را به نمایندگی از طرف زوج جاری کند؟
بر اساس قواعد حقوقی پاسخ به هر دو سوال منفی است و در پرسشی هم که از اداره حقوقی قوه قضائیه شده است پاسخ همین بوده است جز این که در پاسخ اداره حقوقی نکته دیگری هم اضافه شده است و آن این که اگر زوجه از جانب زوج وکالت بلا عزل داشته باشد نیازی به حضور شوهر در دفتر طلاق یا الزام او به اجرای صیغه طلاق وجود ندارد.
ولی اگر چنین وکالتی وجود نداشته باشد نمی توان شوهر را مجبور کرد زن خود را بر اساس رای دادگاه مبنی بر گواهی عدم امکان سازش طلاق دهد.
بر این اساس توصیه می شود دادگاه های خانواده در هنگام صدور رای گواهی عدم امکان سازش به این مسئله دقت کنند که زن از شوهر خود وکالت بلاعزل در انجام و اجرای صیغه طلاق بگیرد.
چرا که اگر چنین وکالتی داده نشود ممکن است به هر دلیلی شوهر بعد از رای دادگاه پشیمان شود و برای انجام صیغه طلاق در دفتر خانه حاضر نشود و با این اقدام او تمام کارهایی که در طول این مدت شده بی فایده و بی ثمر می شود.
پشیمانی زوجه از طلاق توافقی
پشیمانی زنان بعد از طلاق توافقی موضوعی است که تقریبا می شود گفت راه کار حقوقی خاصی ندارد.
چرا که بر اساس قانون ایران طلاق از اختیارات مرد محسوب می شود و زنان اصولا در طلاق اختیاری ندارند مگر اینکه این اختیار از طرف شوهر به آنها تفویض شده باشد. به نحوی که در مسئله بالا مطرح شد.
اما اگر زنی از جانب شوهر خود وکالت در طلاق نداشت و بعد از طلاق توافقی از انجام این کار پشیمان شده چاره و راه کاری ندارد. به عبارتی مرد بدون حضور او می تواند به دفتر طلاق مراجعه کند و صیغه طلاق را جاری کند.
پس از اینکه صیغه طلاق در حضور دو شاهد مرد انجام شد و سایر شرایط صحت را نیز دارا بود رابطه زناشویی قطع شده و عدم رضایت و اصطلاحا پشیمانی زن هم درآن تاثیری ندارد.
نکته آخر اینکه اگر هر دو طرف از طلاق توافقی پشیمان شدند کار خاصی لازم نیست انجام دهند. چرا که بعد از گذشت سه ماه رای دادگاه یا همان گواهی عدم امکان سازش از درجه اعتبار ساقط می شود و اگر به هر دلیلی بخواهند مجددا از هم جدا شوند باید پروسه طلاق توافقی را از اول شروع کنند.
مقالات مرتبط
