حضانت به معنای نگهداری و پرورش مادی و معنوی اطفال که تعلیم و تربیت آنها را نیز در برمیگیرد .
ولی از دید قانونی بیشتر به جنبههای رسیدگی و نگهداری جسم کودک تاکید دارد و چندان موارد تربیتی و اخلاقی را در بر نمیگیرد.
این موضوع را نباید با ولایت اشتباه گرفت. ولایت اداره امور طفل است و این وظیفه ایست که بر عهده پدر و پدربزرگ محول شده است.
حضانت علاوه بر اینکه حق والدین است، تکلیف آنها نیز می باشد و اگر طفل به یکی از والدین سپرده شود نمیتواند ازاین مسئولیت سرباز زند و ملزم به نگهداری از طفل است .
شرایط حضانت فرزند بعد از طلاق زوجین چگونه خواهد بود؟
پس از طلاق زوجین از یکدیگر نگهداری از فرزندان قبل از سن بلوغ (۹ سال برای دختر و ۱۵ سال برای پسر) تا سن ۷ سالگی دختر و پسر بر عهده مادر خواهد بودو پس از سن ۷ سالگی فرزندان اولویت حضانت آنها به دست پدر خواهد بود.
این مسئله ای مطلق نیست و مصلحت طفل شرط میباشدو در صورت احتمال هرگونه خطر جسمی، روحی و یا تربیتی، دادگاه میتواند این حق را از والدین سلب کند.
و این تا زمانی میباشد که کودک به سن بلوغ برسد و از این به بعد این خود طفل است که انتخاب میکند با کدام یک از والدین زندگی کند.
در مواقعی که والدین بر سر حضانت فرزندان با مشکل مواجه شوند دادگاه در مورد آن به صورت قانونی تصمیم خواهد گرفت.
مستولیت نگهداری فرزند در صورت فوت یکی از والدین با والد زنده خواهد بود.
همانطور که گفته شد پدربزرگ ولی طفل است و در صورت فوت پدر، این مسئولیت بر عهده مادر است و در صورتی که پدر و مادر هردو فوت کنند، این مسئولیت بر عهده پدربزرگ پدری است.
اگر پدربزرگ هم فوت کرده باشد این مسئولیت بر مبنای طبقات ارث است.
تعیین هزینه متعارف جهت حضانت، با دادگاه خانواده و پرداخت آن بر اساس وضعیت او از نظر موقعیت اجتماعی، شرایط سنی، نیاز های روزمره و غیره بر عهده پدر یا جد پدری است.
مادر یا نماینده قانونی او مجاز به دریافت هزینه مزبور است البته از آنجایی که اینحق و تکلیف ابوین است، مادر نمیتواند بابت وظیفه حضانت و نگهداری طفل، اجرتی مطالبه کند.
بخشیدن مهریه در ازای حضانت دائم فرزند به چه صورت است؟
نظر اکثر بر این است که هیچ کدام ازوالدین نمی تواندحق حضانت فرزند را اسقاط کنند.
هر چند در رویه قضایی دیده ایم که در طلاق های توافقی زوجین با توافق این حق را به دیگری واگذار می کند زیرا همانطور که گفته شد حضانت هم جنبه حق دارد و هم جنبه تکلیف و با قبول حضانت پدر یا مادر و موافقت دیگری حضانت دائم فرزند با توافق تفویض می کنند
اما این که زوجه درازای بخشش مهریه حضانت دائم فرزند را بگیرد در رویه قضایی صراحتی ندارد و بین حقوقدان ها اختلاف نظر است و وحدت نظری نمیباشد.
در طلاق خلع زن چیزی از مهریه یا غیر آن را در قبال طلاق بذل می کند که این مطلقا ارتباطی به حضانت فرزندان ندارد و اگر با این فرض قرارداد صلحی منعقد شود که زن مهریه را در قبال گرفتن حضانت دائم فرزند مشترک صلح کند با قاعده آمره ماده ۱۱۶۸ قانون مدنی که این حق را تکلیف کرده است وشرط حضانت دائم فرزند برای دادگاه مصلحت طفل است، در تعارض است.
در مقالات آینده به نکات مهمتر این موضوع میپردازیم.سوالات خودتون رو توی قسمت کامنت بپرسید.