توضیحی کوتاه:
این نوشته به مرور زمان کامل تر خواهد شد. تغییر قانون، صدور نظریات مشورتی و آرای وحدت رویه و … می توانند در آینده مکمّل و متمّم این نوشته باشند.
مجموعه قوانین◄ قانون مدنی ◄ فصل هشتم: در حقوق و تکالیف زوجین نسبت به یکدیگر
► فصل قبل ◄ فصل بعد
همين که نکاح به طور صحت واقع شد روابط زوجيت بين طرفين موجود و حقوق وتکاليف زوجين در مقابل همدیگر برقرار می شود.
زن و شوهر مکلف به حسن معاشرت با یکدیگرند.
زوجين باید در تشييد مبانی خانواده و تربيت اولاد خود به یکدیگر معاضدت نمایند.
در روابط زوجين ریاست خانواده از خصایص شوهراست.
در عقد دائم نفقه زن به عهده شوهر است.
نفقه عبارت است از همه نيازهای متعارف و متناسب با وضعيت زن از قبيل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتياج به واسطه نقصان یا مرض.
هرگاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجيت امتناع کند مستحق نفقه نخواهد بود.
نفقه مطلقه رجعيه در زمان عده بر عهده شوهر است مگر اینکه طلاق در حال نشوز واقع شده باشد ليکن اگر عده از جهت فسخ نکاح یا طلاق بائن باشد زن حق نفقه ندارد مگر در صورت حمل از شوهر خود که در این صورت تا زمان وضع حمل حق نفقه خواهد داشت.
در ایام عده وفات، مخارج زندگی زوجه عندالمطالبه از اموال اقاربی که پرداخت نفقه به عهده آنان است (در صورت عدم پرداخت) تامين می گردد.
زن می تواند در صورت استنکاف شوهر از دادن نفقه به محکمه رجوع کند در این صورت محکمه ميزان نفقه را معين و شوهر را به دادن آن محکوم خواهد کرد.
اگر اجرای حکم مذکور در ماده قبل ممکن نباشد مطابق ماده ۱۱۲۹ رفتار خواهد شد.
در عقد انقطاع، زن حق نفقه ندارد مگر اینکه شرط شده یا آنکه عقد مبنی بر آن جاری شده باشد.
زن باید در منزلی که شوهر تعيين می کند سکنی نماید مگر آنکه اختيار تعيين منزل به زن داده شده باشد.
اگر بودن زن با شوهر در یک منزل متضمن خوف ضرر بدنی یا مالی یا شرافتی برای زن باشد زن می تواند مسکن عليحده اختيار کند و در صورت ثبوت مظنه ضرر مزبور، محکمه حکم بازگشت به منزل شوهر نخواهد داد و مادام که زن در بازگشتن به منزل مزبور معذور است نفقه بر عهده شوهر خواهد بود.
در مورد ماده فوق مادام که محاکمه بين زوجين خاتمه نيافته محل سکنای زن به تراضی طرفين معين می شود و در صورت عدم تراضی، محکمه با جلب نظر اقربای نزدیک طرفين، منزل زن را معين خواهد نمود و در صورتي که اقربائی نباشد خود محکمه، محل مورد اطمينانی را معين خواهد کرد.
شوهر می تواند زن خود را از حرفه یا صنعتی که منافی مصالح خانوادگی یا حيثيات خود یا زن باشد منع کند.
زن مستقلا می تواند در دارایی خود هر تصرفی را که می خواهد بکند.
طرفين عقد ازدواج می توانند هر شرطی که مخالف با مقتضای عقد مزبور نباشد در ضمن عقد ازدواج یا عقد لازم دیگر بنمایند:
مثل اینکه شرط شود هرگاه شوهر زن دیگر بگيرد یا در مدت معينی غایب شود یا ترک انفاق نماید یا بر عليه حيات زن سو قصد یا سو رفتاری نماید که زندگانی آنها با یکدیگر غير قابل تحمل شود زن وکيل و وکيل در توکيل باشد که پس از اثبات تحقق شرط در محکمه و صدور حکم نهائی خود را مطلقه سازد.
منبع: روزنامه رسمی جمهوری اسلامی
