توضیحی کوتاه:
این نوشته به مرور زمان کامل تر خواهد شد. تغییر قانون، صدور نظریات مشورتی و آرای وحدت رویه و … می توانند در آینده مکمّل و متمّم این نوشته باشند.
ماده ۲۵ قانون مجازات اسلامی
محکومیت قطعی کیفری در جرائم عمدی، پس از اجرای حکم یا شمول مرور زمان، در مدت زمان مقرر در این ماده محکوم را از حقوق اجتماعی به عنوان مجازات تَبََعی محروم میکند:
الف- هفت سال در محکومیت به مجازاتهای سالب حیات و حبس ابد، از تاریخ توقف اجرای حکم اصلی.
ب- سه سال در محکومیت به قطع عضو، قصاص عضو در صورتی که دیه جنایت وارد شده بیش از نصف دیه مجنیٌ علیه باشد، نفی بلد و حبس تا درجه چهار.
پ- دو سال در محکومیت به شلاق حدی، قصاص عضو در صورتی که دیه جنایت وارد شده نصف دیه مجنیٌ علیه یا کمتر از آن باشد و حبس درجه پنج.
تبصره ۱ـ در غیر موارد فوق، مراتب محکومیت در پیشینه کیفری محکوم درج میشود، لکن در گواهیهای صادره از مراجع ذیربط منعکس نمیگردد، مگر به درخواست مراجع قضائی برای تعیین یا بازنگری در مجازات.
تبصره ۲- در مورد جرائم قابل گذشت در صورتی که پس از صدور حکم قطعی با گذشت شاکی یا مدعی خصوصی، اجرای مجازات موقوف شود اثر تبعی آن نیز رفع میشود.
تبصره ۳- در عفو و آزادی مشروط، اثر تبعی محکومیت پس از گذشت مدتهای فوق از زمان عفو یا اتمام مدت آزادی مشروط رفع میشود. محکوم، در مدت زمان آزادی مشروط و همچنین در زمان اجرای حکم نیز از حقوق اجتماعی محروم میگردد.
توضیحات ماده:
- توجه به تبصره ۳ ماده ۲۵ که به اعمال مجازات تَبَعی در زمان قبل از انقضاء و اتمام مدت آزادی مشروط و شمول عفو تصریح مینماید و در مورد مدت تعلیق ساکت است و اصل بر عدم اعمال این نوع مجازات است، بنابراین درزمان تعلیق مجازات اصلی، مجازاتهای تبعی قابل اعمال نمیباشد. (+)
- به کارگیری (ادامه خدمت) کارمند دولت که محکومعلیه حکم کیفری است، تحت نظام نیمهآزادی یا آزادی تحت نظارت سامانههای الکترونیکی، در صورتی که فاقد محرومیت از حقوق اجتماعی موضوع مواد ۲۵ و ۲۶ یا بند «پ» ماده ۲۳ قانون صدرالذکر یا انفصال دائم یا موقت از خدمات عمومی و دولتی (به موجب احکام قطعی کیفری) باشد، فاقد منع قانونی است. (+)
انتفا سابقه کیفری افراد پس از گذشتن مواعد قانونی ماده ۲۵ قانون مجازات اسلامی
نظریه مشورتی شماره ۷/۹۹/۱۲۵۶ مورخ ۱۳۹۹/۰۹/۱۵
استعلام:
آیا انقضاي مواعد مذکور در ماده ۲۵ قانون مجازات اسلامی موجب انتفاي سابقه کیفري موثر شده و شخص بدون سابقه کیفري موثر محسوب خواهد شد؟
پاسخ:
در فرض سؤال که شخصی به لحاظ مجازات تبعی از حقوق اجتماعی محروم میشود؛ با انقضاء مواعد مقرر در ماده ۲۵ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲/۲/۱ ،به استثناي مورد بندهاي (الف)، (ب) و (پ) ماده ۲۶ قانون مزبور که محرومیت از حقوق اجتماعی دائمی است، اعاده حیثیت حاصل نموده و آثار تبعی محکومیت او زائل و در نتیجه بدون سابقه محکومیت موثر کیفري محسوب میشود