توضیحی کوتاه:
این نوشته به مرور زمان کامل تر خواهد شد. تغییر قانون، صدور نظریات مشورتی و آرای وحدت رویه و … می توانند در آینده مکمّل و متمّم این نوشته باشند.
ماده۲۷۸
«هرگاه به علت جرم نبودن عمل ارتکابی، قرار منع تعقیب صادر و به هر دلیل قطعی شود، نمی‌توان بار دیگر متهم را به همان اتهام تعقیب کرد.
هرگاه به علت فقدان یا عدم کفایت دلیل، قرار منع تعقیب صادر و در دادسرا قطعی شود، نمی‌توان بار دیگر متهم را به همان اتهام تعقیب کرد، مگر پس از کشف دلیل جدید که در این صورت، با نظر دادستان برای یک بار قابل تعقیب است و اگر این قرار در دادگاه قطعی شود، پس از کشف دلیل جدید به درخواست دادستان می توان او را برای یک بار با اجازه دادگاه صالح برای رسیدگی به اتهام، تعقیب کرد. در صورتی که دادگاه، تعقیب مجدد را تجویز کند، بازپرس مطابق مقررات رسیدگی می‌کند.»
توضیحات ماده ۲۷۸ قانون آئین دادرسی کیفری قرار منع تعقیبی که به این علت صادر شود، پس از قطعیت، اعتبار امر مختوم را داشته و نمی توان متهم را به لحاظ همین عمل، هر چند تحت عنوانی دیگر، مجددا مورد تعقیب قرار داد. دلیل این امر این است که در هنگام انجام تحقیقات مقدماتی نسبت به یک عمل، بازپرس مکلف است که آن عمل را در پرتو کلیه قوانین لازم الاجرا در زمان ارتکاب آن ارزیابی نماید و با صدور قرار منع تعقیب در واقع وی اعلام می کند که نتیجه بررسی او تشخیص مجرمانه نبودن عمل مذکور است. ممنوعیت بررسی مجدد این اتهام برای مسدود ساختن باب عطف بماسَبق نمودن قانون جدید است که می دانیم از اصول مسلّم حقوق جزا به شمار می رود. اولّا: مدرکی است که که اعتبار کافی و موثر برای ارائه به عنوان دلیل یا شکل دهی به علم قاضی به عنوان دلیل در دادرسی را داشته باشد. ثانیا: در زمان تحقیقات قبلی که منجر به صدور قرار منع تعقیب شده، وجود نداشته یا در دسترس نبوده است تا ارائه شود. اگر قرار مزبور پس از اعتراض در دادگاه قطعی شده باشد، هم موافقت دادستان جهت درخواست از دادگاه و هم موافقت دادگاه با «دلیل»، بودن و «جدید» بودن آنچه شاکی به آن استناد می کند لازم است. در این موارد تعقیب مجدد به استناد کشف دلیل جدید، فقط برای یک بار امکان پذیر است. (نظرات دکتر خالقی در کتاب نکته ها در قانون آئین دادرس کیفری» آرای دادگاه پرونده کلاسه ………………………………. شعبه ۷ دادياري دادسراي عمومي و انقلاب شهرستان اراك تصمیم نهایی شماره ……………. شکات د. خانم ز. ج. شراهي فرزند رضا به نشاني استان مرکزي – شهرستان اراك – اراك مشتکی عنه خانم م م فرزند اسمعیل با وکالت آقای م غ فرزند ح به نشاني استان مرکزي – شهرستان اراك اتهام ها بسمه تعالي بتاريخ ۱۳۹۹/ ۱۲ / ۱۳ در وقت فوق العاده، جلسه رسیدگی شعبه ۷ دادياري دادسراي عمومي و انقلاب شهرستان اراك به تصدي امضاء کننده ذیل تشکیل است، پرونده کلاسه ………………………… تحت نظر قرار دارد. با توجه به تحقیقات صورت گرفته و بررسي اوراق پرونده، دادیاري ضمن اعلام ختم و کفایت تحقیقات با استعانت از خداوند متعال و با تكيه بر شرف و وجدان به شرح زیر مبادرت به صدور راي مي نمايد. قرار منع تعقیب دادستان و رئیس محترم دادسراي عمومي و انقلاب شهرستان اراک درخصوص شکایت آقاي ک ع فرزند غ و خانم ز ج فرزند ر با وکالت آقای س ا …….. ، عليه خانم م. م فرزند ا ، دایر بر: تهدید و همچنین در خصوص شکایت آقای ک. ع فرزند غ عليه خانم م. م فرزند ا دائر بر: ایراد صدمه بدنی عمدی و افترا پرونده در مسیر تحقیقات قرار گرفت، صرف نظر از صحت و سقم ادعاي شاكي و نظر به اینکه شکات فوق هیچگونه ادله و شواهد و مدارکی در راستای اثبات و احراز بزه های فوق ارائه ننموده اند و با توجه به حاکمیت کلی اصل برائت و اصل سی و هفتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مستندا به ماده ۲۶۵ قانون آیین دادرسي كيفري مصوب ۱۳۹۲ و اصلاحات بعدي قرار منع تعقیب متهم صادر و اعلام مي گردد؛ قرار صادره به موجب بند الف ماده ۲۷۰ و ۲۷۱ قانون مار الذكر ظرف مهلت ده روز از تاریخ ابلاغ به تقاضاي شاكي قابل اعتراض در دادگاه كيفري در شهرستان اراک است. دفتر، مقرر است پرونده برگ شماري، در اجراي ماده ۹۲ ، ۲۶۷ قانون اخير الذكر امروز به نظر دادستان محترم برسد؛ در صورت موافقت دادستان محترم به طرفین ابلاغ، پس از مضي مدت قانوني و قطعيت قرار از آمار کسر و بایگاني شود؛ در صورت اعتراض به قرار از سوي شاكي جهت رسیدگی باحفظ بدل به مرجع صالح ارسال گردد. شعبه ۷ دادياري دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان اراك
