توضیحی کوتاه:
این نوشته به مرور زمان کامل تر خواهد شد. تغییر قانون، صدور نظریات مشورتی و آرای وحدت رویه و … می توانند در آینده مکمّل و متمّم این نوشته باشند.
«قانون هرگاه مدعی اعسار در دعواي اصلی محکومٌ له واقع شود و از اعسار خارج گردد، هزینه دادرسی از او دریافت خواهد شد.»
توضیحات ماده:
- نظریه مشورتی شماره: ۷/۹۹/۵۳۲ تاریخ نظریه: ۱۳۹۹/۰۵/۲۱
سوال:
- بر اساس ماده ۵۱۱ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب ۱۳۷۹ هر گاه مدعی اعسار در دعوای اصلی محکوم‌ٌله واقع و از اعسار خارج شود، هزینه دادرسی از او دریافت خواهد شد. حال چنانچه محکومٌ علیه بدوی، ضمن تقدیم دادخواست تجدیدنظر خواهی نسبت به رأی بدوی مدعی اعسار از پرداخت هزینه دادرسی مرحله تجدیدنظر شود و دادگاه بدوی حکم بر اعسار نامبرده از پرداخت تمام یا بخشی از هزینه دادرسی صادر کند، با توجه به آن که نامبرده عنوان محکومٌ علیه دارد و نه محکوم‌ٌله، در صورت صدور رأی قطعی در مرحله تجدیدنظر به نفع یا ضرر تجدیدنظر خواه ، آیا امکان وصول مابقی تمبر هزینه دادرسی از ایشان وجود دارد؟
- در صورت مثبت بودن پاسخ، اِعمال این ماده قانونی در فرض سؤال به چه صورتی است؟
پاسخ :
✍️مقصود از محکومٌ له واقع شدن مدعی اعسار در ماده ۵۱۱ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب ۱۳۷۹ آن است که نتیجه دادرسی به افزایش دارایی مدعیِ اعسار منتهی شود؛ به گونه‌ای که در نتیجه اجرای حکم، ملائت وی برای پرداخت هزینه دادرسی محرز باشد.
بنابراین چنانچه دعوای خواهان در مرحله بدوی مردود اعلام و او با تقدیم دادخواست تجدیدنظر و اخذ حکم اعسار، از پرداخت هزینه دادرسی این مرحله، در نهایت محکوم‌ٌله واقع شود، وی مشمول حکم مقرر در ماده ۵۱۱ مذکور خواهد بود و هزینه دادرسی مرحله بدوی و تجدیدنظر از محل محکومٌ‌به دریافت خواهد شد؛
اما چنانچه در مرحله تجدیدنظر رای بر بی‌حقی وی صادر شود، موضوع از شمول حکم مقرر در ماده یاد شده خارج خواهد بود؛ همچنان که اگر محکومٌ علیه رای بدوی از پرداخت هزینه دادرسی مرحله تجدیدنظر مُعسر تلقی و در نهایت دادنامه بدوی نقض شود، از آنجایی که نقض دادنامه بدوی بر دارایی محکوم‌ٌلهِ دادنامه تجدیدنظر، مالی نیفزوده است، وی ملزم به پرداخت هزینه دادرسی مرحله تجدیدنظر نخواهد بود.
خلاصه نظریه:
«هر گاه نتیجه دادرسی و اجرای حکم موجب افزایش دارایی و ملائتِ مدعی اعسار در مرحله تجدیدنظر گردد، وی محکومٌ له شناخته شده و باید هزینه دادرسی مراحل بدوی و تجدیدنظر از محکومٌ له دریافت شود.»
سپاسگزارم مطالب مفیدوکارامدواموزنده ایست
خیلی خوشحالیم که مورد پسند شما واقع شده.